Wrzesień 2024 roku przyniósł istotne zmiany w przepisach podatkowych i księgowych, które mają duży wpływ na funkcjonowanie firm oraz przedsiębiorców w Polsce. W odpowiedzi na poważne skutki wrześniowej powodzi, rząd wprowadził szereg rozwiązań, które mają na celu wsparcie osób i firm poszkodowanych przez kataklizm. Ministerstwo Finansów przygotowało nowe regulacje dotyczące ulg podatkowych, odroczenia terminów płatności oraz uproszczeń w obowiązkach księgowych. Przedsiębiorcy działający na terenach objętych stanem klęski żywiołowej mogą liczyć na wydłużenie terminów płatności podatków, a także na odroczenie składania deklaracji.

Poza pomocą dla powodzian, we wrześniu pojawiły się także inne zmiany o dużym znaczeniu dla księgowych i przedsiębiorców. Ministerstwo Finansów zapowiedziało reformę Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), która ma dostosować krajowy system do aktualnych potrzeb gospodarczych.

Podsumowując, wrzesień 2024 roku był miesiącem pełnym zmian, które w znaczący sposób wpływają na działalność gospodarczą w Polsce. Nowe przepisy podatkowe, ulgi i wsparcie dla powodzian, a także nadchodzące reformy w systemie klasyfikacji PKD, mają na celu dostosowanie polskiego prawa do aktualnych wyzwań ekonomicznych i społecznych. W obliczu dynamicznych zmian, księgowi i przedsiębiorcy muszą być na bieżąco z nowymi regulacjami, aby móc skutecznie zarządzać swoimi obowiązkami podatkowymi i księgowymi.

Powódź – rozwiązania dla przedsiębiorców i pracowników

Ulgi i wsparcie dla osób poszkodowanych przedsiębiorców

Ministerstwo Finansów przygotowało specjalny pakiet wsparcia dla osób i firm dotkniętych skutkami wrześniowej powodzi. Nowe przepisy obejmują zarówno ulgi podatkowe, jak i inne formy pomocy, które mają na celu złagodzenie skutków klęski żywiołowej i ułatwienie odbudowy oraz powrotu do normalnego funkcjonowania. Poniżej przedstawiamy kluczowe formy wsparcia.

Umorzenie zobowiązań podatkowych

Każda osoba fizyczna lub prawna, która ucierpiała na skutek powodzi, może złożyć wniosek o umorzenie zobowiązań podatkowych zgodnie z procedurami zawartymi w Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że poszkodowani mają prawo ubiegać się o umorzenie części lub całości swoich zobowiązań względem organów skarbowych, co jest istotnym odciążeniem finansowym.

Wydłużenie terminów podatkowych dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcy, których działalność została dotknięta skutkami powodzi, mogą skorzystać z wydłużonych terminów na zapłatę podatków VAT, PIT i CIT. W szczególności:

  • VAT za okresy podatkowe od września 2024 r. można zapłacić do 25 stycznia 2025 r.
  • W przypadku podatku PIT i CIT odroczeniu ulegają zaliczki za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. Przedsiębiorcy mogą uregulować te zobowiązania dopiero w zeznaniu rocznym.

Dodatkowo, poszkodowani mają możliwość wydłużenia terminu na składanie deklaracji VAT (zarówno miesięcznych, jak i kwartalnych), informacji podsumowujących oraz plików JPK_VAT do 25 listopada 2024 r.

0% VAT na darowizny dla powodzian

Wprowadzono specjalne przepisy, które umożliwiają stosowanie 0% stawki VAT dla darowizn towarów i usług przekazywanych na rzecz osób dotkniętych powodzią. Dotyczy to darowizn żywności, ubrań, koców, a także usług takich jak zakwaterowanie czy wynajem niezbędnych urządzeń, np. agregatów prądotwórczych. Z tej ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy przekazują darowizny za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego, samorządów lub Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Ponadto, dla osób, których nieruchomości zostały zniszczone wskutek powodzi, przewidziano 0% stawkę VAT na darowizny materiałów budowlanych. Ta ulga obowiązuje od 24 września 2024 r. do 31 marca 2025 r. i ma ułatwić odbudowę lub remont zniszczonych budynków.

Dodatkowe ulgi podatkowe dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się przekazać nieodpłatnie środki trwałe poszkodowanym firmom lub sfinansować ich zakup, mają prawo zaliczyć odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei przedsiębiorcy użyczający swoje środki trwałe mogą kontynuować odpisy amortyzacyjne przez cały okres ich użytkowania.

Te ulgi obowiązują do końca roku kalendarzowego następującego po powodzi, co oznacza, że będą działać aż do końca 2025 r.

Zwolnienia z opłat skarbowych

Ministerstwo Finansów wprowadziło również zwolnienia z opłat skarbowych dotyczących czynności urzędowych, takich jak wydawanie zaświadczeń, zezwoleń czy pełnomocnictw, jeśli są one związane z usuwaniem skutków powodzi. Zwolnienie obowiązuje do 15 września 2025 r.

Zwrot kosztów zakupu kas fiskalnych

Poszkodowani przedsiębiorcy, którzy w wyniku powodzi stracili kasy fiskalne, mogą liczyć na zwrot kosztów ich zakupu do wysokości 2 tysięcy złotych. Dodatkowo, zrzeszeni w Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT) producenci oraz importerzy kas fiskalnych oferują pomoc w naprawie i weryfikacji uszkodzonego sprzętu, a także specjalne oferty dla tych, którzy muszą zakupić nowe urządzenia.

Specjalna infolinia dla poszkodowanych

Ministerstwo Finansów uruchomiło również specjalną infolinię, gdzie osoby poszkodowane mogą uzyskać niezbędne informacje dotyczące ulg i wsparcia. To dodatkowa forma pomocy, która ma na celu ułatwienie procedur i zapewnienie poszkodowanym dostępu do kluczowych informacji w tym trudnym okresie.

Nowe przepisy są reakcją na skutki powodzi, która dotknęła wiele osób i firm. Mają one na celu wsparcie w odbudowie zniszczeń oraz złagodzenie obciążeń finansowych w tych trudnych chwilach. Poszkodowani przedsiębiorcy i osoby fizyczne mogą skorzystać z szeregu rozwiązań, które nie tylko wspierają ich finansowo, ale także oferują szerszy zakres pomocy materialnej i organizacyjnej. Szczegółowe informacje można uzyskać na stronach Ministerstwa Finansów oraz przez kontakt z urzędami skarbowymi.

Prawa i obowiązki pracowników podczas stanu klęski żywiołowej

Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej w wielu powiatach, spowodowane m.in. powodzią, ma istotny wpływ na relacje między pracownikami a pracodawcami. Eksperci wyjaśniają, jakie prawa i obowiązki mają w tej sytuacji zatrudnieni, oraz jakie kroki mogą podjąć pracodawcy. Kluczowe kwestie to usprawiedliwienie nieobecności, możliwość zwolnienia z pracy z powodu siły wyższej, a także możliwość oddelegowania do innego rodzaju pracy.

Usprawiedliwiona nieobecność w pracy

Pracownicy, którzy z powodu powodzi nie mogą stawić się do pracy, mają obowiązek usprawiedliwienia swojej nieobecności. Zgodnie z przepisami, każda nieusprawiedliwiona nieobecność, nawet jednodniowa, może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym.

Jednak powódź, jako siła wyższa, może być uznana za usprawiedliwioną przyczynę nieobecności. Warunkiem jest jednak niezwłoczne poinformowanie pracodawcy o niemożności dotarcia do pracy. Pracodawca, biorąc pod uwagę utrudnione warunki, powinien zaakceptować taką absencję jako usprawiedliwioną.

Zwolnienie z pracy z powodu siły wyższej

W związku z nowelizacją przepisów pracowniczych, pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Może ono wynosić 2 dni lub 16 godzin rocznie i przysługuje w przypadku pilnych spraw rodzinnych wynikających z wypadku lub choroby, wymagających natychmiastowej obecności pracownika. Powódź, jako zdarzenie nieprzewidywalne i niemożliwe do zapobieżenia, spełnia kryteria siły wyższej.

W przypadku skorzystania z tego rodzaju zwolnienia, pracownik otrzymuje 50% wynagrodzenia. Aby uzyskać to zwolnienie, pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek – ustnie lub pisemnie – zgodnie z procedurami obowiązującymi w firmie. Pracodawca nie może odmówić udzielenia takiego zwolnienia.

Wynagrodzenie podczas usprawiedliwionej nieobecności

Na terenach objętych stanem klęski żywiołowej obowiązują przepisy ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Zgodnie z tą ustawą, za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy spowodowanej powodzią, pracownikowi przysługuje prawo do części minimalnego wynagrodzenia, które jest ustalane na podstawie przepisów o wynagrodzeniu minimalnym.

Należy jednak pamiętać, że okres usprawiedliwionej nieobecności może wynosić maksymalnie 10 dni roboczych. Po tym okresie pracownik jest zobowiązany do powrotu do pracy lub musi uzgodnić dalsze rozwiązania z pracodawcą.

Możliwość oddelegowania do innego rodzaju pracy

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, pracodawca może czasowo powierzyć pracownikowi wykonywanie innych zadań, o ile odpowiadają one jego kwalifikacjom, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. W przypadku powodzi, ustawa przeciwpowodziowa przewiduje, że pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie innej pracy, jeśli jest to konieczne w celu usunięcia skutków powodzi.

W takiej sytuacji pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które jest obliczane na zasadach wynagrodzenia urlopowego. Warto podkreślić, że takie rozwiązanie może pomóc w szybkim usunięciu skutków powodzi i umożliwić pracownikowi pozostanie w zatrudnieniu, mimo zmienionych warunków pracy.

Elastyczne podejście pracodawców

Przepisy dotyczące usprawiedliwionej nieobecności oraz oddelegowania pracowników do innych zadań dają pracodawcom pewną elastyczność. Kluczowe jest, aby pracodawcy podejmowali decyzje zgodnie z obowiązującymi przepisami, ale jednocześnie uwzględnili sytuację pracowników i stosowali zasady elastycznego podejścia do usprawiedliwiania nieobecności w tak ekstremalnych warunkach, jak klęska żywiołowa.

Podsumowując, powódź ma istotny wpływ na sytuację pracowników i pracodawców. W takich nadzwyczajnych okolicznościach istnieją przepisy, które chronią prawa pracowników, dając jednocześnie pracodawcom narzędzia do elastycznego zarządzania zatrudnieniem. Ważne jest jednak, aby obie strony współpracowały, dbając zarówno o interesy firmy, jak i o potrzeby osób dotkniętych skutkami katastrofy naturalnej.

Na czym polega PIT kasowy?

Kasowy PIT oznacza zmianę momentu rozpoznania obowiązku podatkowego dla przedsiębiorców. Dotychczas przedsiębiorca musiał odprowadzać podatek już w momencie wystawienia faktury, dostarczenia towaru lub wykonania usługi, niezależnie od tego, czy otrzymał zapłatę. PIT kasowy wprowadza nowy sposób rozliczania, według którego przychód powstaje dopiero wtedy, gdy kontrahent faktycznie ureguluje należność.

Podobnie jak przychody, koszty będą rozliczane w momencie ich faktycznego poniesienia, a nie na podstawie daty wystawienia faktury czy wykonania transakcji.

Kto będzie mógł skorzystać z PIT kasowego?

Nowe przepisy przewidują, że metodą kasową będą mogli rozliczać się tylko przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Dodatkowo przewidziano próg dochodowy na poziomie 250 tysięcy euro rocznego przychodu, co oznacza, że przedsiębiorcy przekraczający ten limit nie będą mogli skorzystać z tej formy rozliczeń. Co istotne, metoda kasowa będzie dostępna również dla nowo powstałych firm, niezależnie od ich dochodów.

Ministerstwo Finansów zapowiada, że z metody kasowej będą mogły korzystać:

  • osoby rozliczające się na zasadach ogólnych według skali podatkowej,
  • podatnicy korzystający z preferencji IP BOX,
  • osoby wybierające podatek liniowy,
  • przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu.

Jednakże firmy prowadzące pełną księgowość nie będą mogły korzystać z tej metody, niezależnie od wysokości swoich przychodów.


Jakie są zalety PIT kasowego?

Główna korzyść związana z wprowadzeniem PIT-u kasowego to poprawa płynności finansowej małych firm. Dzięki temu przedsiębiorcy będą płacić podatek dopiero wtedy, gdy rzeczywiście otrzymają pieniądze od swoich kontrahentów. Jest to szczególnie korzystne w przypadku opóźnień w płatnościach, ponieważ eliminuje konieczność odprowadzania podatku z własnych środków przed otrzymaniem zapłaty. Dodatkowo metoda kasowa może pomóc w minimalizowaniu ryzyka związanego z nierzetelnymi płatnikami i utrzymaniu stabilności finansowej.

Czy PIT kasowy wiąże się z dodatkowymi obowiązkami?

Metoda kasowa będzie dobrowolna, ale przedsiębiorca, który zdecyduje się na ten sposób rozliczeń, będzie musiał złożyć odpowiedni wniosek w Urzędzie Skarbowym do 20 lutego roku, w którym zamierza stosować tę metodę. Należy również prowadzić szczegółową ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane tą metodą oraz monitorować wpływy na konto, aby upewnić się, że nie przekroczono ustalonego limitu przychodów.

Czym właściwie jest PIT kasowy?

PIT kasowy to metoda rozliczeń podatkowych, w której obowiązek podatkowy nie powstaje w momencie wystawienia faktury, ale dopiero z chwilą faktycznego otrzymania zapłaty od klienta. Różni się to od tradycyjnej metody, gdzie przedsiębiorcy musieli płacić podatek na podstawie dokumentacji, niezależnie od tego, czy uzyskali należne środki. Metoda kasowa może znacznie ułatwić prowadzenie działalności, szczególnie w branżach, gdzie kontrahenci często opóźniają płatności, a przedsiębiorca musi dbać o bieżącą płynność finansową.

Nowe kody ubezpieczeń od 1 listopada

Od 1 listopada wejdą w życie zmiany dotyczące kodów tytułów ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nowym rozporządzeniem, wprowadzone zostaną trzy nowe kody, a niektóre dotychczasowe zostaną zmodyfikowane. Trwają prace nad nowymi kodami ubezpieczeniowymi. 27 sierpnia opublikowano w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2024 poz. 1296) gotowy dokument, który wprowadza zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych obowiązujące od 1 listopada.

Nowe kody tytułów ubezpieczeń od 1 listopada 2024 r.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 27 sierpnia, w części dotyczącej „Kodów tytułów ubezpieczenia” pojawią się trzy nowe kody w dziale „Podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem”:

  • 05 14 – dotyczy osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, zwolnionej z opłacania składek, której podstawa wymiaru składek to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • 05 74 – dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, zwolnionej z opłacania składek, której składki są naliczane na podstawie 30% minimalnego wynagrodzenia,
  • 05 94 – odnosi się do osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, zwolnionej z opłacania składek, gdzie podstawa wymiaru składek zależy od osiąganego przychodu.

Zmiany w istniejących kodach ubezpieczeń

Dodatkowo dwa kody zostaną zmodyfikowane. Dotyczy to następujących zmian:

  • Dotychczasowy kod 05 90, który obejmował osoby prowadzące działalność gospodarczą bez prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdzie podstawą wymiaru składek był przychód, zostanie zmieniony – teraz podstawą składek będzie dochód.
  • Kod 05 92, dotyczący osób prowadzących działalność gospodarczą z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdzie podstawą wymiaru składek był przychód, również zostanie zmieniony na dochód.

Te zmiany mają na celu dostosowanie zasad opłacania składek do rzeczywistych dochodów przedsiębiorców oraz większe uelastycznienie systemu ubezpieczeń społecznych.

Nowe PKD 2025 – ministerstwo szykuje zmiany

Nowa klasyfikacja PKD 2025 ma w przyszłości zastąpić dotychczas obowiązującą PKD 2007. Już na etapie konsultacji zaproponowano zmiany, które pozwolą na dostosowanie klasyfikacji do potrzeb krajowych, w tym możliwość modyfikacji na poziomie piątego znaku PKD (XX.XX.A).

W uzasadnieniu projektu rozporządzenia wskazano, że „PKD 2025 zachowuje pełną spójność i porównywalność metodologiczną, pojęciową oraz kodową do poziomu czterech cyfr z nową wersją klasyfikacji NACE Rev. 2, znaną jako NACE Rev. 2.1.”. Wprowadzenie piątego poziomu klasyfikacji PKD 2025 ma na celu wyróżnienie specyficznych dla polskiej gospodarki rodzajów działalności, które są kluczowe z punktu widzenia analiz ekonomicznych oraz obserwacji statystycznych. Tabela nowych PKD:

Źródło: pit.pl

Kody PKD – co to jest i do czego służą?

PKD, czyli Polska Klasyfikacja Działalności, to system kodów, który służy do klasyfikowania działalności gospodarczych prowadzonych na terenie Polski. Każda firma, w momencie rejestracji, musi określić swoją działalność za pomocą odpowiednich kodów PKD.

Kody PKD pełnią wiele funkcji:

  • Identyfikacja działalności – PKD określa, czym zajmuje się dana firma, co ułatwia jej klasyfikację w bazach danych oraz w statystykach prowadzonych przez organy państwowe.
  • Podział statystyczny – na podstawie kodów PKD instytucje takie jak GUS zbierają i analizują dane dotyczące różnych sektorów gospodarki. Dzięki temu możliwe jest śledzenie zmian w poszczególnych branżach, co wpływa na podejmowanie decyzji gospodarczych.
  • Wymogi formalne – w wielu przypadkach działalność gospodarcza musi być zarejestrowana pod odpowiednim kodem PKD, aby firma mogła działać zgodnie z przepisami prawa. Niektóre formy działalności mogą wymagać dodatkowych zezwoleń lub licencji.

Zmiany w PKD, takie jak nowelizacja na rok 2025, są wprowadzane w celu lepszego odzwierciedlenia zmian w strukturze gospodarki oraz dostosowania systemu do nowych rodzajów działalności. PKD 2025, podobnie jak jego poprzednia wersja, będzie służyć zarówno organom statystycznym, jak i przedsiębiorcom, ułatwiając funkcjonowanie w ramach polskiego i europejskiego rynku.

Projekt nowelizacji PKD 2025, wraz z tabelą zmian w stosunku do PKD 2007, jest dostępny na stronie Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).

Solidnie prowadzona księgowość, kompleksowe doradztwo oraz porady finansowe mające na celu pomoc w rozwiązywaniu bieżących problemów.

© Designed by WadimSoft in Gdańsk 2025