Aktualności księgowe – styczeń 2024
Wraz z pierwszymi chwilami stycznia 2024 roku, przed przedsiębiorcami, księgowymi oraz całą społecznością biznesową otwierają się nowe rozdziały w dziedzinie księgowości i podatków. Ten początek roku to czas intensywnych zmian, które wprowadzają nowe regulacje, dostosowując się do aktualnych potrzeb oraz wyzwań finansowego krajobrazu. Zanurzając się w gąszcz nowości i regulacji, warto przyjrzeć się, jak te zmiany wpłyną na codzienne funkcjonowanie przedsiębiorstw, jak również jakie wyzwania stawiają przed profesjonalistami z dziedziny księgowości. Styczeń 2024 roku nie tylko niesie ze sobą nowe przepisy, ale także stwarza pole do zastanowienia się nad przyszłością polskiego środowiska finansowego. Zapraszamy do zgłębienia tych kwestii w naszym artykule.
Wejście w życie KSeF przesunięte w czasie
Podczas briefingu prasowego 19 stycznia Minister Finansów ogłosił, że obowiązek korzystania
z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie wprowadzony zgodnie z pierwotnym planem, czyli 1 lipca 2024 roku. Resort Finansów informuje, że w 2024 roku na pewno nie będzie obowiązkowego KSeF. Nie podano jednak nowej daty wprowadzenia tego obowiązku. Ministerstwo Finansów uzasadnia decyzję wykryciem krytycznych błędów, które uniemożliwiają wdrożenie systemu fakturowania w tym roku. Zaznaczono planowany przetarg na zewnętrzny audyt systemu, którego wyniki określą prawdopodobną datę wprowadzenia obowiązku. Rząd podkreśla, że nie rezygnuje z KSeF, a proces konsultacji z przedsiębiorcami zostanie zintensyfikowany. Adam Domański donosi o wykrytych problemach dotyczących kodu, funkcjonalności i wydajności systemu, obawiając się, że wprowadzenie fakturowania w KSeF w 2024 roku mogłoby zagrozić stabilności obrotu gospodarczego, podkreślając konieczność uniknięcia sytuacji, w której polskie firmy nie mogą wystawiać faktur.
Po wielu dyskusjach i szkoleniach, my również znaleźliśmy kilka luk i problemów, które podatnicy mogą napotkać podczas korzystania z KSef:
1. Dwie daty wystawienia e-faktury!
W przypadku wystawiania e-faktury, podatnik będzie posiadał dwie daty na dokumentach. Pierwsza data pojawi się w systemie finansowo-księgowym podatnika, natomiast druga data to moment przekazania faktury do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – tylko ta jest istotna dla rozliczeń podatkowych. Zgodnie z przepisami, e-fakturę uznaje się za wystawioną w dniu przesłania jej do KSeF.
Z praktycznego punktu widzenia mogą wystąpić rozbieżności między tymi datami, na przykład
w przypadku odrzucenia faktury przez KSeF lub opóźnień w akceptacji paczek faktur. To może prowadzić do trudności w prawidłowym udokumentowaniu obowiązku podatkowego w VAT, ustalaniu momentu powstania przychodu w PIT/CIT oraz obliczaniu kursu walutowego.
Biorąc pod uwagę, że datą wystawienia e-faktury jest chwila przekazania jej do KSeF, a nie jedynie wygenerowanie dokumentu w wewnętrznym systemie podatnika, wystawianie faktur w walucie obcej w KSeF może sprawiać problemy, zwłaszcza gdy następuje to w późnych godzinach wieczornych. Z powodów technicznych nie ma pewności, że wysyłka zostanie zakończona tego samego dnia, co może prowadzić do różnic między datą wystawienia faktury w systemie podatnika (P1) a datą przekazania do KSeF.
2. Załączniki przekazywane z fakturami
Obecnie, wraz z fakturą, podatnicy przesyłają różne załączniki kontrahentom, takie jak specyfikacje, protokoły czy dokumentacja potwierdzająca wykonanie usług. Te dodatkowe dokumenty nie będą jednak mogły być przekazywane poprzez Krajowy System e-Faktur (KSeF). Podatnik będzie mógł ewentualnie skorzystać z pól dobrowolnych e-faktury, ale jeśli to nie wystarczy, konieczne będzie dostarczenie dodatkowej dokumentacji osobno, zgodnie z ustaleniami z kontrahentem. Taka praktyka może sprawić problemy z powiązaniem tych dokumentów z fakturą w systemie. W rezultacie podatnik będzie zobowiązany do dostosowania swoich procedur postępowania. Ważne jest, aby szczegółowo omówić z kontrahentami procedury związane z przekazywaniem dodatkowej dokumentacji.
3. Awarie systemowe i problemy
W sytuacji awarii lub niedostępności Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), zarówno po stronie Ministerstwa Finansów, jak i po stronie podatnika, możliwości wystawienia faktury będą ograniczone. W przypadku krótkotrwałej niedostępności, jeśli to możliwe, najprostszym rozwiązaniem będzie oczekiwanie na przywrócenie dostępności.
Jeśli jednak z różnych przyczyn, włączając w to upływ ustawowych terminów, podatnik nie będzie mógł lub nie będzie chciał czekać, będzie miał opcję wystawienia faktury poza KSeF, jednak tylko zgodnie
z ustawowymi zasadami, uzależnionymi od rodzaju awarii lub niedostępności.
W przypadku wystawienia faktury poza KSeF, obowiązkiem podatnika będzie przesłanie faktury do systemu w ściśle wyznaczonym terminie, zależnym od rodzaju awarii lub niedostępności. Jeśli awaria występuje po stronie podatnika, będzie on zobowiązany do przekazania faktury do KSeF nie później niż następnego dnia roboczego. Ograniczony czas może stanowić wyzwanie, a różne nieprzewidziane sytuacje życiowe mogą zwiększyć ryzyko nieprzestrzegania tych terminów.
Wakacje dla przedsiębiorców od składek ZUS
W Od 1 października 2024 roku planowane jest wprowadzenie wakacji składkowych dla przedsiębiorców, zgodnie z projektem ustawy, który obecnie przechodzi uzgodnienia i konsultacje publiczne. Według szacunków rządowych, korzystać z tego rozwiązania będzie mogło prawie 2 miliony osób.
Projekt ustawy zakłada zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych i kilku innych aktach prawnych, mające na celu wprowadzenie wakacji składkowych dla przedsiębiorców. Propozycje te zostały przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, jak wynika z komunikatu resortu. Projekt ustawy został skierowany do uzgodnień i konsultacji, a opinie można przesyłać do 6 lutego bieżącego roku.
Wakacje składkowe są proponowane jako dobrowolne rozwiązanie skierowane do mikroprzedsiębiorców, w tym samozatrudnionych, zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Obejmą one składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy, dotycząc jego samego, a nie osób, które ubezpiecza, takich jak współpracownicy czy pracownicy.
Mikroprzedsiębiorca, zgodnie z definicją, to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych spełnił kryteria zatrudniania mniej niż 10 pracowników oraz osiągnięcia rocznego obrotu netto ze sprzedaży towarów, usług i operacji finansowych poniżej równowartości 2 milionów euro w złotych, lub suma aktywów na koniec roku bilansowego nie przekroczyła 2 milionów euro
w złotych.
Kto będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych?
Zgodnie z planowanymi zmianami, wakacje składkowe będą dostępne dla przedsiębiorców, niezależnie od formy rozliczania podatku dochodowego (PIT, ryczałt, karta podatkowa), przy wsparciu udzielanym w ramach pomocy de minimis.
Przedsiębiorca zainteresowany skorzystaniem z wakacji składkowych będzie zobowiązany złożyć wniosek do ZUS-u w miesiącu poprzedzającym wybrany okres. Na przykład, jeśli chce, aby listopad był miesiącem zwolnionym od składek na ubezpieczenia społeczne, wniosek powinien zostać złożony do ZUS-u w październiku, jak podano w komunikacie. Ministerstwo Rozwoju zaznacza, że przedsiębiorcy muszą również pamiętać o obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za okres korzystania z wakacji składkowych. Termin składania dokumentów jest taki sam, jak dla innych przedsiębiorców, czyli do 20. dnia następnego miesiąca. Zgodnie z projektem, osoby wykonujące działalność na rzecz swoich byłych pracodawców nie będą objęte tym rozwiązaniem. Ministerstwo Rozwoju i Technologii wyjaśnia, że to ograniczenie ma zapobiec praktyce “wypychania” pracowników w kierunku samozatrudnienia.
Ile teraz wynoszą składki ZUS?
Jak na początku każdego nowego roku, podlegają zmianie stawki składek ZUS na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Te zmiany wynikają z modyfikacji podstawy wymiaru składek ZUS, która służy do ustalenia nowych stawek. Jakie będą te stawki w styczniu 2024 roku?
Według informacji udostępnionej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, począwszy od 1 stycznia 2024 roku, najniższa wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wyniesie:
- nie mniej niż 1.272,60 zł w okresie styczeń – czerwiec 2024 (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w pierwszej połowie 2024 roku 4242 zł) – w przypadku nowych firm prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych,
- nie mniej niż 1.290 zł w okresie lipiec – grudzień 2024 (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w pierwszej połowie 2024 roku 4300 zł) – w przypadku nowych firm prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych,
- nie mniej niżeli 4.694,40 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego) – w przypadku starszych firm prowadzących działalność dłużej niżeli 24 miesiące od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Składka zdrowotna w 2024 roku – Przypominamy!
W 2022 roku zmieniły się zasady ustalania wysokości składki zdrowotnej. Nie jest już ona stała
w każdym miesiącu, jak miało to miejsce do końca 2021 roku. Od 1 stycznia 2022 wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest w szczególności od formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Tendencje spadkowe na rynku ofert pracy
We wrześniu br. na polskim rynku pojawiło się 257 tys. nowych ofert pracy, co stanowi znaczący spadek w porównaniu zarówno z sierpniem, jak i wrześniem 2022 roku. Sektor IT doświadczył dramatycznego spadku liczby ofert.
Według najnowszego raportu Element dla Grant Thornton, ogłoszenia rekrutacyjne na portalach zmniejszyły się o 18 proc. w porównaniu z wrześniem poprzedniego roku.
Analitycy Grant Thornton sugerują, że spadek może wynikać z wysokich kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw w polskiej gospodarce, takich jak energia, transport i praca. Pracodawcy, starając się ochronić pracowników, unikają zwolnień, ale inflacja utrzymująca się przez ponad dwa lata zmusza niektóre firmy do redukcji, zwłaszcza nowych rekrutacji.
Jednakże niektóre branże, takie jak prawo czy zdrowie, doświadczają wzrostu liczby ofert pracy. Liczba ofert dla pracowników fizycznych pozostaje stabilna. Najbardziej widoczny spadek dotyczy sektora IT, gdzie liczba ofert zmniejszyła się o 52 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, a dla programistów spadek wyniósł aż 53 proc.
Po okresie boomu na rynku IT, obecnie obserwujemy gwałtowne osłabienie, z widocznym spadkiem liczby ofert o połowę w ciągu roku. To znaczące zmiany, sugerujące konieczność dostosowania branży IT do nowych realiów, komentuje Maciej Michalewski, CEO firmy Element System Rekrutacyjny. Warto również zauważyć, że branża HR zmniejszyła liczbę ofert o 29 proc., a marketing i sprzedaż o 23 proc. w porównaniu z wrześniem 2022 roku.
Stawki ryczałtu w 2024
Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest osiągnięty przychód.
W tej formie opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów. Ryczałt umożliwia prowadzenie uproszczonej księgowości w formie ewidencji przychodów.
Kto może skorzystać z opodatkowania ryczałtem?
Aby móc korzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, podatnik w poprzednim roku podatkowym musiał uzyskać:
- przychody z samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej nieprzekraczające 2.000.000 euro;
- przychody wyłącznie z działalności realizowanej w formie spółki, przy czym łączne przychody wszystkich wspólników z tej działalności nie mogły przekroczyć 2.000.000 euro.
Kwoty wyrażone w euro przelicza się na polską walutę, korzystając ze średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. W praktyce oznacza to, że w 2024 roku podatnicy uprawnieni do opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych to ci, których przychody w roku 2023 nie przekroczyły kwoty 9 218 200 zł (na podstawie tabeli kursów średnich walut NBP nr 190/A/NBP/2023 z dnia 2 października 2023 r.).
Warto porównać, że w 2023 roku limit dla ryczałtu był wyższy i wynosił 9 654 400 zł!
Zmiany podatkowe dla wszystkich podatników
Nowy rok niesie ze sobą liczne zmiany w podatkach, dotyczące m.in. VAT, podatków dochodowych, akcyzy, lokalnych opłat, czy też PCC. Oto kilka kluczowych kwestii:
0% VAT na żywność
W 2024 roku utrzymana zostaje stawka VAT na żywność na poziomie 0%, obejmując podstawowe produkty spożywcze, takie jak owoce, warzywa, mięso, nabiał, oraz produkty ze zbóż. Jednakże, decyzja o utrzymaniu tej stawki zerowej po 31 marca 2024 roku pozostaje do podjęcia przez nowy rząd.
Podatek od nieruchomości
Od 1 stycznia 2024 roku stawki maksymalne podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych wzrosną o 15% w porównaniu do stawek obowiązujących w 2023 roku. Ostateczne stawki obowiązujące w danej gminie lub mieście zależą od decyzji radnych.
Akcyza
Stawki akcyzy na alkohol i papierosy również wzrosną od 1 stycznia 2024 roku, zgodnie z planem Ministerstwa Finansów na lata 2022-2027. Zmiany obejmą m.in. alkohol etylowy, piwo, wino, tzw. pozostałe napoje fermentowane oraz tzw. wyroby pośrednie.
Podatek od zakupu mieszkania
Kolejną zmianą jest wprowadzenie od 1 stycznia 2024 roku 6% PCC (Podatku od czynności cywilnoprawnych) dla osób nabywających szóste i kolejne mieszkanie w tej samej inwestycji deweloperskiej. Ostateczne skutki tej zmiany są obecnie trudne do przewidzenia ze względu na pewne niejasności w przepisach.
Warto zaznaczyć, że te zmiany wprowadzają nowe wyzwania dla podatników, a ich wpływ może być zróżnicowany w zależności od specyfiki danej branży czy regionu.
