Aktualności księgowe – maj 2025
Maj 2025 upłynął pod znakiem dynamicznych zmian i nowych regulacji, które mają bezpośredni wpływ na przedsiębiorców, pracodawców, księgowych oraz doradców podatkowych. Od aktualizacji przepisów prawa pracy, przez zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców, po coraz szersze wykorzystanie narzędzi sukcesyjnych, takich jak fundacje rodzinne – to miesiąc, w którym nie sposób było pozostać obojętnym wobec bieżących wydarzeń legislacyjnych. W niniejszym zestawieniu przedstawiamy najważniejsze tematy, które pojawiły się w maju, wraz z wyjaśnieniem, co oznaczają one w praktyce dla prowadzenia działalności gospodarczej. Uzupełnieniem materiału jest także dodatkowy podrozdział poświęcony fundacjom rodzinnym – rozwiązaniu, które zyskuje coraz większą popularność wśród przedsiębiorców planujących przekazanie majątku i kontynuację biznesu w rękach kolejnych pokoleń.
Odpis na ZFŚS
31 maja 2025 roku upłynął ustawowy termin przekazania pierwszej raty odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). W praktyce – z uwagi na to, że dzień ten przypadał w sobotę – wielu pracodawców miało możliwość dokonania przelewu najpóźniej do poniedziałku, 2 czerwca 2025 roku. Nie zmienia to jednak faktu, że obowiązek ten jest istotnym elementem organizacyjnym roku dla każdego podmiotu objętego ustawą o ZFŚS.
Kto musi tworzyć ZFŚS?
Zgodnie z ustawą z dnia 4 marca 1994 r. o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (Dz.U. 2024 poz. 1469), do utworzenia funduszu zobowiązani są:
- pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty – obowiązkowo,
- pracodawcy zatrudniający od 20 do 49 pracowników, jeśli z wnioskiem wystąpi zakładowa organizacja związkowa,
- wszystkie jednostki sfery budżetowej – bez względu na liczbę pracowników.
Pozostali przedsiębiorcy mogą tworzyć fundusz dobrowolnie – np. jako element polityki motywacyjnej lub wewnętrznej kultury organizacyjnej.
Podstawa naliczania i terminy
W 2025 roku odpisy są naliczane na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2024 roku, które wynosiło 7 262,39 zł. Standardowy roczny odpis na jednego pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 37,5% tej kwoty, czyli 2 723,40 zł. Zgodnie z przepisami, pracodawca powinien przekazać co najmniej 75% tej kwoty (2 042,55 zł) na wyodrębniony rachunek bankowy funduszu do 31 maja (lub najbliższego dnia roboczego).
Druga rata – obejmująca pozostałe 25% – powinna zostać przekazana do 30 września 2025 r.
Konsekwencje niedopełnienia obowiązku
Nieprzekazanie środków w terminie może skutkować:
- mandatem nałożonym przez inspektora PIP (do 2 000 zł),
- grzywną sądową (do 5 000 zł),
- roszczeniami pracowników, którzy mogą kwestionować brak dostępu do świadczeń socjalnych.
Dodatkowo, w przypadku jednostek publicznych, zaniedbanie może zostać uznane za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Na co mogą być przeznaczone środki z ZFŚS?
Zgromadzone środki mogą być wykorzystywane m.in. na:
- dofinansowanie wypoczynku pracowników i ich rodzin (np. wczasów, kolonii),
- zapomogi finansowe (np. w przypadku trudnej sytuacji życiowej),
- świadczenia rzeczowe (np. bony świąteczne),
- działalność kulturalno-oświatową i sportowo-rekreacyjną.
Warto pamiętać, że przyznanie świadczeń powinno być uzależnione od kryterium socjalnego, czyli sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika.
Praktyczne rekomendacje
- Pracodawcy powinni zachować potwierdzenia przelewów oraz przygotować sprawozdanie z wykorzystania środków ZFŚS do końca roku obrotowego.
- Jeśli pierwszy przelew nie został zrealizowany w terminie – rekomenduje się jego niezwłoczne uregulowanie oraz skonsultowanie się z działem księgowości lub kancelarią prawną.
- Należy regularnie weryfikować obowiązki związane z regulaminem ZFŚS – zwłaszcza w kontekście zmian zatrudnienia, świadczeń, czy dostępu do świadczeń przez emerytów
Zmiany w zakresie zatrudniania cudzoziemców od 1 czerwca 2025 r.
Z dniem 1 czerwca 2025 roku weszły w życie istotne zmiany dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie procedur, zwiększenie przejrzystości oraz eliminację nadużyć w zakresie powierzania pracy obcokrajowcom.
Kluczowe zmiany w przepisach
Pełna elektronizacja procedur
Od 1 czerwca 2025 roku wszystkie wnioski dotyczące zatrudniania cudzoziemców, w tym oświadczenia o powierzeniu pracy oraz wnioski o zezwolenie na pracę sezonową, muszą być składane wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl. Dokumenty złożone w innej formie nie będą rozpatrywane.
Zniesienie testu rynku pracy
Nowe przepisy znoszą obowiązek przeprowadzania tzw. testu rynku pracy, czyli procedury sprawdzającej, czy na dane stanowisko nie ma odpowiednich kandydatów wśród zarejestrowanych bezrobotnych. Ułatwia to i przyspiesza proces zatrudniania cudzoziemców.
Obowiązki informacyjne pracodawców
Pracodawcy są zobowiązani do przekazania kopii zawartej umowy z cudzoziemcem do odpowiedniego urzędu pracy, informowania urzędu o podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy i informowania urzędu o niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 14 dni od daty wskazanej w oświadczeniu.
Wymóg umowy w zrozumiałym języku
Umowa zawarta z cudzoziemcem musi być sporządzona w języku dla niego zrozumiałym. Jeśli umowa została sporządzona w języku obcym, należy przygotować tłumaczenie przysięgłe i przechowywać je w dokumentacji pracowniczej przez cały okres zatrudnienia oraz 2 lata po jego zakończeniu.
Zaostrzenie sankcji za nielegalne zatrudnienie
Wprowadzono wyższe kary dla pracodawców za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców. Inspektor pracy może nałożyć mandat do 10 000 zł bez udziału sądu. Grzywna za część wykroczeń będzie wymierzana proporcjonalnie do liczby cudzoziemców, którym powierzono nielegalną pracę.
Wpływ na pracodawców
Nowe przepisy nakładają na pracodawców dodatkowe obowiązki administracyjne, ale jednocześnie upraszczają i przyspieszają proces legalizacji zatrudnienia cudzoziemców. Pełna elektronizacja procedur oraz zniesienie testu rynku pracy mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności i przejrzystości w zatrudnianiu obcokrajowców.
Kluczowe zmiany w prawie pracy i ubezpieczeniach społecznych od 1 czerwca 2025 r.
Z dniem 1 czerwca 2025 roku wejdą w życie istotne zmiany w polskim prawie pracy i systemie ubezpieczeń społecznych. Nowe regulacje mają na celu dostosowanie przepisów do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy oraz potrzeb pracowników i pracodawców.
Nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów
Zgodnie z komunikatem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z maja 2025 r., od 1 czerwca 2025 r. obowiązują nowe limity przychodów wpływające na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń emerytalno-rentowych:
- Przekroczenie 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (6 273,60 zł brutto) skutkuje zmniejszeniem świadczenia.
- Przekroczenie 130% (11 651,00 zł brutto) powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia.
Pracujący emeryci i renciści powinni monitorować swoje dochody, aby uniknąć niepożądanych konsekwencji finansowych.
Wzrost wynagrodzenia pracowników młodocianych
Od 1 czerwca 2025 r. wzrosło minimalne wynagrodzenie przysługujące pracownikom młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego. Zmiany wynikają z obwieszczenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 maja 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 423).
Nowe stawki wynagrodzenia:
- I rok nauki – 8% przeciętnego wynagrodzenia (ok. 716 zł brutto).
- II rok nauki – 9% przeciętnego wynagrodzenia (ok. 805 zł brutto).
- III rok nauki – 10% przeciętnego wynagrodzenia (ok. 895 zł brutto).
Pracodawcy zatrudniający młodocianych powinni zaktualizować umowy oraz listy płac, aby zapewnić zgodność z nowymi przepisami.
Waloryzacja składek emerytalnych
Na podstawie obwieszczenia Prezesa ZUS z 15 maja 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 421), 1 czerwca przeprowadzono roczną waloryzację składek emerytalnych.
- Wskaźnik waloryzacji w 2025 r. wyniósł 14,41%, co oznacza realny wzrost wartości kapitału emerytalnego osób ubezpieczonych.
To największa waloryzacja od lat, mająca znaczący wpływ na przyszłe emerytury.
Kontrole świadczenia 800+ – weryfikacja edukacji dzieci cudzoziemców
Zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1429, ze zm.), ZUS otrzymał nowe kompetencje od 1 czerwca 2025 r.
- Urzędnicy mogą teraz weryfikować, czy dzieci obywateli Ukrainy objęte świadczeniem 800+ realizują obowiązek szkolny w polskim systemie edukacji.
- Brak potwierdzenia może skutkować wstrzymaniem wypłaty świadczenia.
Rodzice powinni zadbać o odpowiednią dokumentację potwierdzającą spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci.
Podwyżka zasiłku dla bezrobotnych
Od 1 czerwca 2025 r. osoby, które straciły pracę, otrzymają wyższy zasiłek dla bezrobotnych. Jego wzrost uzależniony jest od rocznej inflacji.
Nowe stawki zasiłku dla bezrobotnych:
- Przez pierwsze 90 dni – 1 662,00 zł (wzrost o 170,10 zł).
- Po 90 dniach – 1 305,20 zł (wzrost o 133,60 zł).
Długość okresu pobierania zasiłku zależy od sytuacji lokalnej i wieku osoby bezrobotnej:
- 180 dni – w standardowych przypadkach, gdy stopa bezrobocia w powiecie zamieszkania nie przekracza 150% średniej krajowej.
- 365 dni – w przypadku:
-zamieszkiwania w powiecie o bezrobociu powyżej 150% średniej krajowej,
-ukończenia 50. roku życia i posiadania co najmniej 20-letniego stażu pracy – bez względu na poziom bezrobocia w regionie.
Osoby bezrobotne powinny skontaktować się z lokalnym urzędem pracy w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat przysługujących im świadczeń.
Zbliża się termin sporządzenia sprawozdania finansowego za 2024 rok – przypomnienie o obowiązkach
Z końcem czerwca 2025 roku mija termin na dopełnienie jednego z kluczowych obowiązków przedsiębiorstw – sporządzenie i zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego za rok 2024. Dla wielu podmiotów to nie tylko formalność, ale istotny element oceny kondycji finansowej firmy i podstawowy dokument niezbędny m.in. przy pozyskiwaniu finansowania, udziale w przetargach czy negocjacjach z kontrahentami.
Kogo dotyczy obowiązek?
Sprawozdanie finansowe za 2024 rok sporządzają m.in.:
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne i komandytowe,
- inne osoby prawne prowadzące księgi rachunkowe,
- przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach pełnej księgowości (również fundacje i stowarzyszenia),
- niektóre jednostki sektora publicznego.
W przypadku spółek z o.o. i S.A. obowiązek ten jest ściśle regulowany przez przepisy ustawy o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591 z późn. zm.).
Kluczowe terminy:
- do 30 czerwca 2025 r. – ostateczny termin zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez wspólników (zgromadzenie wspólników/akcjonariuszy),
- do 15 lipca 2025 r. – termin na złożenie sprawozdania finansowego do KRS przez podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorców,
- do 10 lipca 2025 r. – termin na przesłanie sprawozdania do Szefa KAS przez jednostki spoza KRS, np. stowarzyszenia.
Forma i sposób składania
Od kilku lat obowiązuje wyłącznie elektroniczna forma sprawozdania finansowego. Dokument musi być:
- sporządzony w strukturze logicznej opublikowanej przez Ministerstwo Finansów,
- podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym przez osoby odpowiedzialne (np. członka zarządu, głównego księgowego),
- przesłany przez ePUAP lub system RDF (Repozytorium Dokumentów Finansowych).
W przypadku braku zatwierdzenia sprawozdania do 30 czerwca, do KRS przekazuje się wersję „niezatwierdzoną” – w terminie 15 dni od dnia jej sporządzenia.
Konsekwencje niedopełnienia obowiązku
Niezłożenie sprawozdania w terminie może skutkować:
- karą grzywny (nawet do 240 stawek dziennych),
- wszczęciem postępowania przymuszającego przez sąd rejestrowy,
- w skrajnych przypadkach – wykreśleniem spółki z KRS.
Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy – nowe podejście do organizacji czasu pracy
W maju 2025 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) ogłosiło plany uruchomienia pilotażowego programu skrócenia tygodnia pracy. Program ten ma na celu przetestowanie różnych modeli organizacji czasu pracy, które mogą przyczynić się do poprawy jakości życia pracowników oraz zwiększenia efektywności przedsiębiorstw.
Główne założenia programu
Pilotaż zakłada możliwość skrócenia tygodnia pracy do czterech dni lub redukcję liczby godzin pracy w tygodniu, przy jednoczesnym zachowaniu dotychczasowego poziomu wynagrodzenia. Program ma charakter dobrowolny i będzie dostępny dla różnych podmiotów, w tym przedsiębiorstw, jednostek samorządowych, organizacji pozarządowych oraz związków zawodowych.
MRPiPS planuje ogłosić szczegółowe zasady i warunki udziału w programie do 30 czerwca 2025 roku, a nabór uczestników ma rozpocząć się po wakacjach. Na realizację pilotażu w pierwszym roku przeznaczono 10 mln zł z Funduszu Pracy.
Elastyczność wdrożenia
Program pilotażowy przewiduje elastyczne podejście do wdrożenia skróconego czasu pracy. Uczestnicy będą mogli wybrać model najlepiej dopasowany do specyfiki ich organizacji, na przykład:
- Skrócenie liczby dni pracy w tygodniu (np. wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy),
- Redukcja liczby godzin pracy w ciągu dnia,
- Wydłużenie okresów urlopowych.
Celem jest przetestowanie różnych rozwiązań, które mogą przyczynić się do poprawy dobrostanu pracowników oraz efektywności organizacji.
Reakcje środowiska przedsiębiorców
Propozycja pilotażu spotkała się z mieszanymi reakcjami wśród przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Rzecznik MŚP, Agnieszka Majewska, zwróciła się do MRPiPS z prośbą o udzielenie szczegółowych informacji na temat programu oraz przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych. Wskazała na potrzebę analizy wpływu skrócenia czasu pracy na różne sektory gospodarki, w tym przemysł, transport, budownictwo i usługi, oraz na potencjalny wzrost kosztów zatrudnienia i konkurencyjność mniejszych pracodawców.
Przykłady wdrożeń w Polsce
Niektóre polskie firmy już wcześniej zdecydowały się na eksperymenty ze skróconym czasem pracy. Na przykład, Herbapol Poznań wprowadził 4-dniowy tydzień pracy z zachowaniem pełnego wynagrodzenia. Według przedstawicieli firmy, takie rozwiązanie przyczyniło się do zmniejszenia rotacji pracowników, obniżenia absencji oraz osiągnięcia najlepszych wyników finansowych od lat.
Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy stanowi istotny krok w kierunku nowoczesnej organizacji czasu pracy w Polsce. Jego elastyczna formuła oraz możliwość dostosowania do specyfiki różnych organizacji mogą przyczynić się do poprawy jakości życia pracowników i zwiększenia efektywności przedsiębiorstw. Jednakże, aby program odniósł sukces, konieczne jest przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych oraz dokładna analiza potencjalnych skutków dla różnych sektorów gospodarki.
Fundacja rodzinna – zabezpieczenie majątku i sukcesja na miarę XXI wieku
Wraz ze wzrostem majątku i rozwojem firm rodzinnych, pojawia się pytanie, jak zapewnić ciągłość tego dorobku w przyszłości. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, jak uniknąć ryzyka rozdrobnienia majątku, konfliktów spadkowych czy paraliżu decyzyjnego po swojej śmierci. Fundacja rodzinna, wprowadzona do polskiego prawa w 2023 roku, to odpowiedź na te wyzwania.
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna to podmiot prawa prywatnego, powoływany przez osobę fizyczną (fundatora), którego celem jest zarządzanie majątkiem i realizacja świadczeń na rzecz wyznaczonych beneficjentów – najczęściej członków rodziny.
Można ją porównać do „skarbca rodzinnego”, który pozwala zachować całość majątku i chronić go przez pokolenia, bez konieczności dzielenia między spadkobierców. Fundacja rodzinna nie prowadzi typowej działalności gospodarczej, lecz może posiadać udziały, akcje, nieruchomości, inwestować czy wynajmować mienie – zgodnie z celami statutowymi.
Na jakich zasadach działa?
Aby utworzyć fundację rodzinną, fundator musi sporządzić akt założycielski (lub testament), przygotować statut oraz wnieść majątek (minimum 100 tys. zł). Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do Rejestru Fundacji Rodzinnych.
Najważniejsze zasady działania:
- Fundator ustala zasady funkcjonowania fundacji – w tym m.in. kto może otrzymywać świadczenia, w jakiej wysokości i pod jakimi warunkami.
- Organami fundacji są m.in. zarząd i zgromadzenie beneficjentów – w zależności od skali fundacji może być ich więcej.
- Fundacja rodzinna może prowadzić ograniczoną działalność gospodarczą – np. zarządzać nieruchomościami, udzielać pożyczek, inwestować w papiery wartościowe.
- Świadczenia wypłacane beneficjentom podlegają opodatkowaniu – ale na zasadach preferencyjnych dla bliskich członków rodziny.
- Fundacja działa bezterminowo lub na czas określony – zgodnie z decyzją fundatora.
To rozwiązanie pozwala zabezpieczyć interesy rodziny nie tylko w przypadku śmierci fundatora, ale także w sytuacjach takich jak rozwód, długi spadkowe czy spór o firmę.
Dla kogo?
Fundacja rodzinna to rozwiązanie szczególnie przydatne dla:
- właścicieli firm rodzinnych i osób planujących sukcesję,
- przedsiębiorców posiadających udziały, nieruchomości lub majątek o znacznej wartości,
- rodzin, które chcą z góry uregulować sposób korzystania z majątku przez kolejne pokolenia,
- osób chcących ograniczyć ryzyko podatkowe lub prawne przy przekazywaniu majątku,
- rodzin chcących uniknąć dziedziczenia ustawowego i związanego z nim chaosu lub konfliktów.
Fundacja rodzinna pozwala również uniknąć tzw. „efektu drugiego pokolenia” – czyli utraty wartości majątku przez spadkobierców pozbawionych odpowiedniego przygotowania i struktur zarządczych.
Jak wspiera BZ Consulting?
W BZ Consulting nie tylko rozumiemy skomplikowaną strukturę fundacji rodzinnych – my je realnie wdrażamy. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w obsłudze firm rodzinnych i procesach sukcesyjnych, oferujemy kompleksowe wsparcie:
- Pomoc w założeniu fundacji – przygotowanie statutu, wybór formy przekazania majątku, określenie struktury organów.
- Doradztwo podatkowe i prawne – planowanie wypłat, korzystnych rozwiązań podatkowych i zgodności z aktualnymi przepisami.
- Obsługa księgowa fundacji – prowadzenie ksiąg rachunkowych, sprawozdawczość, rozliczenia z urzędami.
- Dostosowanie struktury do potrzeb beneficjentów – niezależnie czy są to członkowie rodziny, organizacje społeczne czy inne podmioty.
- Wsparcie w zarządzaniu fundacją na każdym etapie jej działania – także w sytuacjach nadzwyczajnych, jak śmierć fundatora czy zmiany w prawie.
Naszym klientom oferujemy nie tylko wiedzę, ale i bezpieczeństwo – każda fundacja, którą tworzymy, jest szyta na miarę, dopasowana do sytuacji rodzinnej i strategii majątkowej fundatora.
Fundacja rodzinna to nie tylko przepis – to odpowiedzialna decyzja o przyszłości firmy i bliskich.
W BZ Consulting pomagamy Ci ją podjąć z pełnym zrozumieniem i pełnym wsparciem.