Nowy wzór świadectwa pracy
W dniu 15 maja 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano nowe Rozporządzenie Ministra Rodziny
i Polityki Społecznej oraz nowy wzór świadectwa pracy. Nowe przepisy i nowy wzór wejdą w życie
po upływie 7 dni od publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw – czyli 23 maja 2023 r.
W nowym, zmienionym świadectwie pracy trzeba będzie zamieszczać informacje
o wykorzystanych przez pracownika dniach:
- okazjonalnej pracy zdalnej,
- zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej,
- urlopu opiekuńczego.
Nowelizacja kodeksu pracy, która weszła w życie 26 kwietnia br., wprowadza do Kodeksu pracy
m.in. dwie następujące nowe instytucje:
- zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Zwolnienie te będzie przysługiwać pracownikowi w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym,
- urlop opiekuńczy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop ten będzie przysługiwać pracownikowi w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym.
Informacje te umożliwiają ustalenie wymiaru tych uprawnień pracownika kolejnemu pracodawcy, który będzie zatrudniał pracownika w tym samym roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy
u poprzedniego pracodawcy.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
W ramach programu Polski Ład ustanowiono obowiązek składania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Przepisy weszły w życie na początku 2022 roku i właśnie w 2023 roku po raz pierwszy jako przedsiębiorca, musisz złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jego celem jest określenie poprawnej wysokości składki za dany rok, bazując na przychodach osiągniętych w tym okresie oraz rozliczenie ewentualnej nadpłaty czy niedopłaty.
Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest
w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności. Każda osoba prowadząca działalność pozarolniczą, która opłaca składki na ubezpieczenia zdrowotne, w 2023 r. po raz pierwszy
ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie posłuży
do ustalenia właściwej składki zdrowotnej za dany rok, nowa stawka ustalana będzie na postawie osiągniętych przychodów/dochodów.
Kogo dotyczy roczne rozliczenie?
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy płatników, którzy w 2022 roku stosowali jedną
z poniższych form opodatkowania:
- zasady ogólne – podatek według skali,
- zasady ogólne – podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Nowy obowiązek nie dotyczy podmiotów, które opłacają podatek w formie karty podatkowej oraz właścicieli jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółek komandytowych.
Jak i do kiedy złożyć rozliczenie?
Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku:
- w ZUS DRA (blok XII), jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą jednoosobowo,
- w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłacasz składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Termin na złożenie rocznego rozliczenia składek zdrowotnych mija 22 maja 2023 roku!
Zgodnie z rozporządzeniem nowe wzory dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA będą obowiązywały
od 1 maja 2023 r., czyli począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za kwiecień. Ministerstwo zobowiązało się do dostosowania programu Płatnik i ePłatnik do nowych wzorów dokumentów oraz do udostępnienia w nich funkcji, które umożliwią roczne rozliczenie składki
na ubezpieczenie zdrowotne.
W jaki celu składamy roczne rozliczenie?
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
- opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że masz zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
- opłacona w kwocie niższej niż ustalona – musisz ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 roku, czyli do 22 maja.
Jak poprawnie rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 rok?
Wysokość rocznej składki zdrowotnej jest uzależniona od wybranej formy opodatkowania.
Jeśli rozliczasz się na zasadach podatku liniowego i na skali podatkowej należy w rozliczeniu rocznym do ZUS wykazać dochody ujęte na deklaracjach DRA od lutego 2022 do stycznia 2023 r. Aby obliczyć wysokość składki, roczny dochód mnożymy:
Dla podatku liniowego:
Roczny dochód x 4.9%
Dla skali podatkowej:
Roczny dochód x 9%
Jeśli Twój dochód jest zbyt niski lub zerowy, to i tak musisz zapłacić minimalną składkę zdrowotną. Ta minimalna kwota ustalana jest na podstawie najniższej pensji krajowej, która obowiązuje w danym roku i wynosi nie mniej niż 270,90 zł miesięcznie.
Skąd taka kwota? W 2022 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło łącznie 36 120,00 zł
(12 miesięcy x minimalna krajowa, czyli 3010,00 zł). W celu wyliczenia minimalnej składki zdrowotnej za cały 2022 rok, należy sumę wynagrodzenia pomnożyć przez 9%, co daje nam łączną składkę zdrowotną za 2022 rok, którą jesteśmy zobowiązani zapłacić.
Wyjaśnienie wyliczeń: 36 120,00 zł x 9% = 3 250,80 zł. Miesięczną minimalną składką zdrowotną jest zatem 1/12 z kwoty 3 250,80 zł, czyli 270,90 zł.
Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty?
Wniosek o zwrot nadpłaty uzupełniamy za pomocą swojego profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych – (PUE) ZUS, następnie składamy podpis i wysyłamy wniosek do ZUS. Nadpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne zostaną przekazane na przypisany do konta płatnika rachunek bankowy, najpóźniej do 1 sierpnia br.
W związku z pojawiąjącymi się pytaniami i wątpliwościami, ZUS opublikował odpowiedzi na pytania płatników. Przytoczyliśmy najistotniejsze z nich:
Czy suma składek będzie automatycznie pobierana na DRA lub RCA w programie Płatnik/aplikacji ePłatnik?
Przy sporządzaniu dokumentu z rocznym rozliczeniem program Płatnik/aplikacja ePłatnik podpowie dane do rocznego rozliczenia na podstawie zapisanych w systemie informacji z przekazanych przez płatnika do ZUS za rok składkowy (podatek liniowy, skala podatkowa) lub kalendarzowy (ryczałt ewidencjonowany) dokumentów rozliczeniowych oraz sporządzanych lub skorygowanych przez ZUS z urzędu.
Podczas sporządzania dokumentu płatnik musi wskazać rok, za który dokonywane jest roczne rozliczenie oraz formę opodatkowania. Powinien też podać kwotę realnego ustalonego dochodu lub przychodu za rok 2022 w zależności od formy opodatkowania jaką stosował w 2022 r. Należy pamiętać, że kwoty dochodów/przychodów w dokumentach miesięcznych niekoniecznie muszą odpowiadać ustalonemu rocznemu dochodowi/przychodowi. Jeśli jednak płatnik nie poda tych kwot to po użyciu funkcji „Wylicz” na dokumencie zostaną wstawione kwoty, które wynikają z danych zapisanych w ZUS na koncie płatnika (dane widoczne w kartotece płatnika). Brak podania ustalonego przychodu/dochodu może wiązać się z ryzykiem ustalenia niewłaściwej rocznej podstawy i składki a tym samym ustalenia kwoty dopłaty/zwrotu.
Jak rozliczyć roczną składkę zdrowotną za 2022 r. jeśli obecnie działalność jest zawieszona lub zakończono jej prowadzenie i nie jest składana deklaracja za kwiecień?
Płatnicy, którzy w roku 2022 prowadzili działalność gospodarczą, pomimo, że obecnie jest ona zawieszona, bądź zakończono jej prowadzenie, muszą złożyć ZUS DRA za kwiecień 2023 w celu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej. Płatnik (po złożonym ZWUA i ZWPA) będzie mógł złożyć ZUS DRA z rocznym rozliczeniem z identyfikatorem 1/04/2023.
W takim przypadku należy przekazać ZUS DRA z wypełnionymi blokami:
I – dane organizacyjne
II – dane identyfikacyjne
X pole 01 – kod tytułu ubezpieczenia z jakim rozliczał się płatnik w 2022 r.
XII – roczne rozliczenie
XIII – data wypełnienia
Jeśli z rozliczenia rocznego wynika dopłata, to także blok:
VI – zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne (pole 02, 05 i 07)
IX – zestawienie należnych składek do zapłaty (pole 02)
Czy osoba, która rozpoczęła działalność na zasadach liniowych w 01/2023 musi dokonać rozliczenia rocznego za kwiecień 2023 i wykazać ten jeden miesiąc 01/2023?
Jeżeli przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą od 1 stycznia 2023 r. i jako formę rozliczenia wybrał „podatek liniowy” lub „skalę podatkową”, konieczne jest rozliczenie roczne składki zdrowotnej za 2022 r. Przy tym sposobie opodatkowania roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala się za rok składkowy, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego (w tym przypadku od 1 lutego 2022r. do 31 stycznia 2023 r. ).
Styczeń 2023 zaliczany jest do „jednomiesięcznego roku składkowego”, który rozpoczął się 1 stycznia 2023 r., a zakończył 31 stycznia 2023 r. Ten „jednomiesięczny rok składkowy”, obejmujący styczeń 2023 r., będzie podlegał rozliczeniu rocznemu.
Czy nadpłatę składki zdrowotnej można przekazać na poczet przyszłych należności?
Płatnik po przekazaniu deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc ma obowiązek opłacania składek, które z niej wynikają. Ustawodawca nie przewidział możliwości równoczesnego rozliczenia nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, w poczet należności wykazanych w deklaracji rozliczeniowej np. za kwiecień. Nadpłata taka może zostać zwrócona.
Jak przygotować rozliczenie roczne w przypadku, gdy nastąpiła zmiana opodatkowania ze skali (2022 r.) na ryczałt (2023 r.)?
Jeżeli w 2022 r. przedsiębiorca stosował formę opodatkowania „skala podatkowa” a od stycznia 2023 r. rozpoczął stosowanie formy opodatkowania „ryczał od przychodów ewidencjonowanych”,
to rozliczenie roczne za 2022 r. sporządza jedynie dla „skali podatkowej”.
W tym przypadku suma należnych składek, która jest do wykazania w polu 09 bloku rocznego rozliczenia będzie sumą składek z dokumentów za okres od lutego do grudnia 2022 r.
Styczeń 2023 r nie jest uwzględniony w rozliczeniu rocznym za 2022 r.. Będzie dopiero wykazany
w rozliczeniu rocznym za rok 2023 przy wykazaniu jako formy opodatkowania „ryczałtu
od przychodów ewidencjonowanych”.
Czy po sporządzeniu deklaracji rocznej należy dokonać korekt deklaracji miesięcznych w przypadku nadpłaty lub niedopłaty składki zdrowotnej?
Jeśli z rocznego rozliczenia wyjdzie kwota do zwrotu lub dopłaty, po sporządzeniu deklaracji rocznej (za kwiecień 2023 r.) nie należy dokonywać korekt deklaracji miesięcznych. Kwota dopłaty jest doliczana do kwoty miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz do łącznej kwoty do zapłaty.
Czy trzeba składać informację z rocznym rozliczeniem dla działalności zawieszonej cały rok 2022?
Nie należy składać rocznego rozliczenia, jeśli działalności była zawieszona cały 2022 r., chyba,
że działalność jest wznawiana od stycznia 2023 i płatnik od stycznia 2023 r. jest opodatkowany na zasadach ogólnych. W takim przypadku musi przekazać roczne rozliczenie za rok 2022, w którym będzie ustalona roczna składka za styczeń 2023 r..
Czy dochód za styczeń 2022 r. należy uwzględnić przy wyliczaniu składki rocznej?
Dochód za styczeń 2022 r. został uwzględniony przy wyliczaniu składki za luty 2022 r. Zatem należy go również uwzględnić przy wyliczaniu składki rocznej.
Czy przychody z najmu prywatnego doliczamy do podstawy składki zdrowotnej?
Podstawą wymiaru składki zdrowotnej zarówno dla osób opodatkowanych na zasadach ogólnych
(art. 81 ust. 2) jak i zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych (art. 81 ust. 2e) ustala się na podstawie dochodów/przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. A zatem dochody
z innych źródeł przychodów nie wpływają na wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej.