Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego
16 czerwca 2023 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane rozporządzenie w sprawie odwołania stanu epidemiologicznego z dniem 1 lipca 2023 roku. Publikacja rozporządzenia ma przełożenie na szereg obowiązków pracodawców i pracowników.
Badania lekarskie
- Okresowe badania lekarskie pracowników
Pracodawca ma obowiązek w okresie 180 dni (do 28 grudnia 2023 br.) skierować na okresowe badania lekarskie tych pracowników, którzy nie przeszli ich w okresie pandemii z uwagi na zawieszenie tego obowiązku. Przypominamy, że zawieszenie nie obejmowało wykonywania badań wstępnych oraz badań kontrolnych (pomimo obowiązującego stanu pandemii, czy też stanu zagrożenia epidemiologicznego badania te należało przeprowadzać.
W przypadku braku dostępności do lekarza medycyny pracy uprawnionego
do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie mógł przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza miało charakter tymczasowy i utraciło moc po upływie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stanu epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza umieszczane w aktach osobowych pracownika.
Po zniesieniu stanu zagrożenia epidemiologicznego następuje powrót obowiązku kierowania pracowników na badania lekarskie kandydatów do pracy. Wyjątkiem są osoby zatrudnione
w ciągu 30 dni od zakończenia poprzedniego stosunku pracy przez:
-tego samego pracodawcę (na to samo stanowisko lub o identycznych warunkach),
-innego pracodawcę, jeśli mają aktualne orzeczenie o braku przeciwskazań do pracy
w warunkach opisanych w skierowaniu na badania, odpowiadających warunkom pracy obowiązującym na proponowanym stanowisku (z wyjątkiem prac szczególnie niebezpiecznych).
- Orzeczenia lekarskie, których ważność upłynęła po 7 marca 2020 r.
Pracodawcy powinni zweryfikować ważność orzeczeń. Pracownicy, których orzeczenia lekarskie uległy przedłużeniu na tej podstawie, powinni zostać skierowani na badania w celu uzyskania nowych orzeczeń lekarskich najpóźniej do 28 grudnia 2023 r. (tj. 180 dni od zakończenia okresu epidemii).
Szkolenia BHP
Okresowe szkolenia BHP, które powinny się odbyć między 14 marca 2020 roku a 31 lipca 2023 roku, będzie trzeba zorganizować najpóźniej do 29 sierpnia 2023 r.,a następnie uzupełnić tyczącą się ich dokumentację w aktach osobowych pracowników. Dodatkowo przypominamy, że wszystkie wstępne szkolenia BHP powinny zostać zrealizowane się w trybie stacjonarnym.
Ważne: Trwają prace legislacyjne nad ustawą, na mocy której termin 60 dni na wykonanie okresowych szkoleń BHP miał zostać wydłużony do 180 dni.
Koniec „przymusowych” zaległych urlopów wypoczynkowych
Dotychczas pracodawca mógł wysłać pracownika na zaległy, niewykorzystany w ubiegłym roku, urlop wypoczynkowy w wymiarze do 30 dni, bez jego zgody,w wybranym przez siebie terminie, nieuzgodnionym wcześniej w zakładowym planie urlopowym. Z początkiem lipca br., przepisy dotyczące zaległych urlopów wypoczynkowych wrócą do reguł sprzed pandemii. Pracodawcy powinni udzielać pracownikom urlopów wypoczynkowych zgodnie z planem urlopów stworzonym na podstawie wniosków pracowników, uwzględniając potrzebę zapewnienia normalnego toku pracy, a jeśli organizacja nie ustala planu urlopów – po porozumieniu z pracownikiem. Możliwość wysłania pracownika na przymusowy urlop istnieje w wyjątkowych sytuacjach: podczas wypowiedzenia umowy o pracę lub w celu udzielenia zaległego urlopu najpóźniej do 30 września kolejnego roku kalendarzowego.
Powrót obowiązków z zakresu tworzenia i działania ZFŚS
Pracodawcy, którzy ze względu na stan epidemiczny zawiesili obowiązek tworzenia lub funkcjonowania ZFŚS oraz dokonywania odpisu podstawowego lub wypłaty świadczeń urlopowych(samodzielnie bądź na mocy porozumienia ze związkami zawodowymi), będą musieli wrócić do ww. obowiązku.
Termin orzeczeń o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności
Rozporządzenie określa również okres ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełnosprawności przedłużonych na okres pandemii. Orzeczenia, których okres ważności:
- upłynąłby do 31 grudnia 2020 r. – zachowuje ważność do 31 grudnia 2023 r.,
- upłynąłby w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. – zachowuje ważność do 31 marca 2024 r.,
- upłynąłby w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie niniejszego przepisu – zachowuje ważność do 30 września 2024 r.,
- nie dłużej, niż do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Praca i pobyt cudzoziemców
Pracodawcy zatrudniający obcokrajowców posiadających zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pracę sezonową powinni zadbać o to, by pracownicy uzyskali przedłużenie ww. wygasłych dokumentów do 31 lipca br.
Inne skutki odwołania stanu zagrożenia epidemicznego od 1 lipca 2023
Dodatkowo odwołanie stanu zagrożenia spowoduje, że przestaną obowiązywać przepisy, na mocy których:
- nie uznawano za doręczone pism wysłanych pocztą polską – pism nieodebranych. Jeśli pracownik świadomie i celowo ignoruje zawiadomienie pocztowe, pismo będzie uznawane za doręczone najpóźniej 7 dnia od drugiego awizowania.
- płatnicy składek ZUS, którzy uzyskali odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty zaległych składek społecznych należnych za okres od 1 stycznia 2020 r., a także odsetek za zwłokę od ww. należności, mogli występować do ZUS o nienaliczanie opłaty prolongacyjnej z tego tytułu będą mieli taką możliwość jedynie do 31 lipca br.
Wzrost najniższej krajowej i wpływ na składkę ZUS
W 2023 roku ze względu na wysoką inflację, zaplanowane zostały dwie podwyżki pensji minimalnej. Przypominamy, że od 1 stycznia najniższe wynagrodzenie w Polsce wzrosło z 3010 zł do 3490 zł brutto, co oznaczało wzrost o 346 zł “na rękę” (z 2363 zł do 2709 zł). Druga podwyżka weszła w życie z dniem 1 lipca, a najniższe wynagrodzenie wynosi już 3600 zł, co daje nam podwyżkę o ok. 75 zł netto miesięcznie (z 2709 zł do 2784 zł netto).
Czym jest minimalne wynagrodzenie za pracę?
Wynagrodzenie minimalne to ustalona przepisami prawa najniższa kwota, jaką pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi świadczącemu pracę na podstawie umowy o pracę. Wynagrodzenie minimalne jest podstawową gwarancją ochrony pracownika przed wyzyskiem ze strony pracodawcy, z drugiej jednak strony stanowi przeszkodę w zwalczaniu bezrobocia.
Wynagrodzenie minimalne to również ważny wskaźnik, decydujący nie tylko o zarobkach najniżej uposażonych pracowników, ale również m.in. kwocie wolnej od zajęć, wysokości niektórych dodatków czy zaliczek oraz oczywiście minimalnej stawki godzinowej.
Jak się liczy pensję netto?
Od 1 lipca 2023 r. pensja minimalna wzrosła do 3600 zł brutto, czyli 2753,86 netto, suma ta wynika z:
1. składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą 493,56 zł,
2. Podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 3 106,44 zł, a składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%): 279,58 zł,
3. Koszty uzyskania przychodu wynoszą 250,00 zł., więc podstawa obliczenia zaliczki to 2.856,44 zł.
4. Podstawę opodatkowania 2.856,44 zł. mnożymy przez stawkę obowiązującego podatku tj. x 12% = 342,77 zł., następnie odejmujemy ulgę podatkową w wysokości 300,00 zł.
i obliczamy zaliczkę na podatek. Zaliczka na podatek (12%) w tym przypadku po zaokrągleniu wyniesie 43,00 zł.
Stawka godzinowa dla stosowana przy umowie zlecenie
Wzrost wynagrodzenia minimalnego z umowy o pracę oznacza wzrost stawki godzinowej stosowana przy umowie zlecenie. Obecnie, od 1 lipca 2023 r., wynosi 23,50 zł brutto. Składki na ubezpieczenie społeczne od umowy zlecenia pobierane są w przypadku, gdy taka umowa jest jedynym tytułem do ubezpieczenia, a w razie przekroczenia kwoty minimalnego wynagrodzenia, pobierana jest wyłącznie składka zdrowotna. Zleceniobiorca zapłaci 12% podatku, i na rękę powinien otrzymywać 20,50 zł.
Ważne: Rząd zaproponował już kolejne dwie podwyżki minimalnego wynagrodzenia pracowników. Najniższe wynagrodzenie w 2024 r. miałoby wynosić :
- od 1 stycznia 2024 roku propozycja rządu opiewa na kwotę 4242 zł miesięcznie, a stawka godzinowa ma być podwyższona do kwoty 27,70 zł,
- od 1 lipca 2024 roku wynagrodzenie miałoby wynosić 4300 zł miesięcznie, a stawka godzinowa wzrosłaby do 28,10 zł.
Wzrost składek ZUS
Wzrost składek ZUS jest wypadkową podwyżki minimalnego wynagrodzenia.
Od 1 lipca br. wzrosną składki ZUS dla osób, które korzystają z preferencji. Podwyżka dotyczy osób, które przez 24 miesiące płacą składki od podstawy wymiaru
nie mniejszej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Wyniosą one: 341,72 zł
(obecnie 331,26 zł), w tym:
- składka emerytalna 210,82 zł (obecnie 204,37 zł),
- rentowa 86,40 zł (obecnie 83,76 zł),
- wypadkowa 18,04 zł (obecnie 17,48 zł),
- chorobowa 26,46 zł (obecnie 25,65 zł).
Nowelizacja pakietu SLIM VAT 3
Ułatwienia w rozliczaniu podatku VAT zawarte w pakiecie SLIM VAT3:
- Poprawa płynności finansowej firm
Podwyższony został limit wartości sprzedaży małego podatnika do 2 mln euro, co wpłynie na zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz rozliczeń kwartalnych w VAT. Dodatkowo rozszerzona została możliwość dysponowania środkami na rachunku VAT – od teraz można nimi opłacić również podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. podatek cukrowy, opłatę od „małpek” oraz podatek tonażowy.
- Zmniejszenie formalności w obrocie międzynarodowym
Zrezygnowano z wymogu posiadania faktury dot. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu. Wprowadzono przepisy umożliwiające składanie korekt deklaracji poza systemem OSS i IOSS bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego.
- Mniejsza liczba korekt i przyjazne rozliczanie VAT
Doprecyzowano zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej, a także wprowadzona została możliwość rezygnacji
z korekty, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekracza 2 p.p. Zlikwidowano obowiązek uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego. Zamiast tego wprowadzony został wymóg zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji.
Zwiększono kwotę pozwalającą na uznanie, że proporcja odliczenia określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98%, z obecnych 500 zł do 10 tys. zł. Zmiana dotyczy podatników wykonujących w ramach działalności czynności opodatkowane i zwolnione z VAT i umożliwia odliczenie całej kwoty VAT w przypadku podatników, u których znaczną część obrotu stanowią czynności opodatkowane VAT.
Regulację objęły także kwestie przekazywania środków między rachunkami VAT w grupie, czyli wprowadzono możliwość przekazywania środków z rachunku VAT członka grupy na rachunek VAT przedstawiciela tej grupy.
- Prostsze fakturowanie i mniej obowiązków
Wprowadzono uproszczenia w zakresie raportowania rozliczeń dotyczące fakturowania (m.in. dostosowanie warunków wystawienia faktury do e-paragonu) oraz prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (m.in. możliwość rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych przez podatników).
- Prostszy i przejrzysty dostęp do wiedzy podatkowej
Skonsolidowano wydawanie wiążących informacji poprzez wyznaczenie jednego organu właściwego do wydawania WIS, WIA, WIT oraz WIP.
Ujednolicono przepisy dotyczące zasad wydawania i stosowania WIS i WIA, czyli wiążących informacji o charakterze krajowym. Zlikwidowana została opłata za wniosek o wydanie WIS.
- JPK_PIT i JPK_CIT
O rok przesunięty został termin wejścia w życie obowiązku prowadzenia elektronicznie ksiąg oraz ich przesyłania do organów podatkowych (JPK_PIT i JPK_CIT). Dzięki temu, podatnicy będą mieli więcej czasu na przygotowanie systemów informatycznych.
Wprowadzono korzystne zmiany dla podatników w JPK_PIT w odniesieniu do obowiązku ich przekazywania. Po zmianie, podatnik będzie przesyłał informacje tak samo, jak w przypadku JPK_CIT, wyłącznie po zakończeniu roku (a nie – miesięcznie lub kwartalnie).
- Ulgi rehabilitacyjnej
Rozszerzony został także katalog osób z niepełnosprawnością, który pozwala podatnikowi na odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych na rzecz bliskiej osoby. Dzięki tej zmianie podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi, jeżeli niepełnosprawny wnuczek, wnuczka, babcia lub dziadek pozostaje na jego utrzymaniu. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.
- Ulgi na dzieci (dot. dziecka z niepełnosprawnością)
Zlikwidowano limit dochodowy dla rodziców wychowujących jedno dziecko z niepełnosprawnością. W ten sposób, umożliwiono skorzystanie z ulgi na dzieci tym podatnikom, którzy do tej pory, z uwagi na przekroczenie limitów dochodowych, z ulgi tej nie mogli korzystać. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.
- Ryczałtu od przychodów z najmu prywatnego
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, zmienione zostały zasady opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przychodów osiąganych przez małżonków z tzw. najmu prywatnego. Po zmianie, małżonkowie będą stosować wyższą stawkę ryczałtu 12,5% przychodów dopiero po przekroczeniu limitu 200 tys. zł (obecnie limit wynosi 100 tys. zł) bez względu na to, czy będą rozliczać te przychody odrębnie, czy zdecydują o opodatkowaniu ich w całości przez jednego
z nich. Dzięki temu małżonkowie zapłacą niższy ryczałt. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.
- Przepisy w zakresie podatku u źródła
Wprowadzone zostały zmiany realizujące podatkowe rozwiązania SRRK, m.in. te, które umożliwiają kompensatę dochodów i strat z inwestycji w fundusze kapitałowe z dochodami i stratami uzyskanymi
z innych inwestycji kapitałowych. Dodatkowo, zmieniono obowiązujące zasady opodatkowania odsetek od obligacji w sposób, który zapewni analogiczny poziom opodatkowania niezależnie od tego, czy inwestor nabywa obligacje na rynku pierwotnym, czy wtórnym.
- Podatku od spadków i darowizn
Podwyżki doczekały się również kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Od 1 lipca 2023 r. wolne od podatku będą kwoty do wartości majątku:
-36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
-27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
-5 733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Kwoty są znacznie wyższe w kręgu bliższej i dalszej rodziny, a jedynie nieco wyższe w przypadku osób obcych – z uwagi na ryzyko nadużyć podatkowych oraz unikanie opodatkowania, zarówno w podatku od spadków i darowizn, jak i w podatku dochodowym od osób fizycznych (rozszerzenie szarej strefy
w gospodarce, np. przez powoływanie się na fikcyjne darowizny).
